Νοέμβριος 1940:
Τα διεθνή πρακτορεία μεταδίδουν σε όλο τον κόσμο, την κατάληψη της Κορυτσάς από τον ελληνικό στρατό. Πρόκειται για την πρώτη πόλη της Ευρώπης που λευτερώνεται από τις δυνάμεις του Άξονα.
Ακόμη και ιαπωνικές εφημερίδες γράφουν με θαυμασμό για την ανδρεία των Ελλήνων, ενώ ο τουρκικός τύπος ίσως για μοναδική φορά στην ιστορία του, κυκλοφορεί με πρωτοσέλιδους τίτλους «Ζήτω η Ελλάς», «Αλησμόνητο για όλο τον κόσμο, παράδειγμα γενναιότητας», «Είμαστε περήφανοι γιατί συνδεόμαστε με συμμαχία με ένα τέτοιο Έθνος». Ο υπουργός προπαγάνδας του Γ’ Ράιχ Γκαίπελς, αφού απαγορεύει βέβαια κάθε αναφορά των γεγονότων στον ελεγχόμενο τύπο της Γερμανίας, κατά μόνας… στοχάζεται, « ίσως κρατάνε κάτι από τους αρχαίους τους προγόνους»!
Έκπληκτη η ανθρωπότητα παρακολουθεί την αντιστροφή, της φασιστικής εξάπλωσης.
Ένα δευτερεύον στρατιωτικά και τοπικού χαρακτήρα πολεμικό επεισόδιο, μετατρέπεται ψυχολογικά σε καταλύτη αντιφασιστικών διεργασιών. Ο Σαρτρ, ο Καμύ, ο Μιραμπέλ, ο Ελυάρ, ο Σουμάν, εκφράζουν τον «μεγάλο και τρυφερό θαυμασμό τους» όπως έγραφε ο Ματίς, «για τούτη την εφεδρεία της ανθρώπινης συνείδησης» όπως χαρακτήριζε την Ελλάδα του ’40 ο Λε Γκορπυζιέ
Ο Αντρέ Ζιντ από τη συνθηκολογημένη και κατεχόμενη Γαλλία αποδίδει ίσως καλύτερα από κάθε άλλον το γεγονός:
«…Γενναίε ελληνικέ λαέ! Καταλαβαίνετε τι είστε για μας σήμερα; Στη διάρκεια των τελευταίων φοβερών μηνών, δεν είχαμε γνωρίσει παρά μονάχα αποτυχίες και απογοητεύσεις, τη συντριβή της περηφάνιας μας, των ελπίδων μας… και ξαφνικά η φωνή σας, η πιο αγαπητή ανάμεσα σε όλες, υψώνεται και κυριαρχεί πάνω στη συγκεχυμένη βοή της κόλασης.
Με ποια συγκινημένη προσοχή, με ποια προσήλωση σας ακούμε! Αντιπροσωπεύεται για μας τον θρίαμβο της γενναιότητας, της αληθινής αξίας, αυτής του μικρού αριθμού.
Και ποια ευγνωμοσύνη χρωστάμε σε σας που ξαναδώσατε σ ολόκληρη την ανθρωπότητα κάποιους λόγους εμπιστοσύνης στον άνθρωπο, θαυμασμού, αγάπης κι ελπίδας …»
Η μικρή Ελλάδα των επτά όλων κι όλων εκατομμυρίων ψυχών, καταγράφεται για δεύτερη φορά – η πρώτη ήταν το 1821 – στην παγκόσμια σκηνή της νεότερης Ιστορίας…
(Άλκης Ρήγος, ΑΥΓΗ 28/10/2009)
