Στα άκρα οδηγείται η κόντρα πολιτικών και τραπεζιτών, που έχει ξεσπάσει στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η μετεξέλιξη της δημοσιονομικής κρίσης σε πιστωτική έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό στους αξιωματούχους, οι οποίοι αναζητούν τρόπους για να θωρακίσουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Όμως οι ισχυρότεροι τραπεζίτες του κόσμου αντιδρούν στα σχέδια των πολιτικών για αυστηρότερη εποπτεία στο τραπεζικό σύστημα και υψηλότερο «κούρεμα» στα ελληνικά ομόλογα, καθώς τα ιδρύματα θα αναγκαστούν να προχωρήσουν σε ανακεφαλαιοποίηση. Ουσιαστικά, δηλαδή, στην αναγκαστική μερική κρατικοποίησή τους. Οι τραπεζίτες απειλούν με… λευκή απεργία. Αν οι πολιτικοί επιβάλουν υπερβολικά αυστηρούς όρους κεφαλαιακής επάρκειας, οι τράπεζες θα...
προτιμήσουν να συρρικνωθούν αντί να κρατικοποιηθούν. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι θα «παγώσουν» τις χορηγήσεις δανείων, με αποτέλεσμα να εντείνουν την πιστωτική ασφυξία και την ύφεση στην Ευρωζώνη.
Διχάζουν κούρεμα και stress tests
Όλα δείχνουν πως στην Ε.Ε. θέλουν να αυξήσουν το haircut που προβλέπεται στο σχέδιο για τη συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών στο δεύτερο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας (PSI). Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σε συνέντευξή του προς την εκπομπή Berlin Direkt του πρώτου προγράμματος της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης, ARD, δήλωσε πως μια βιώσιμη λύση στο πρόβλημα της Ελλάδας είναι αδύνατη χωρίς μια ουσιαστική μείωση του συνολικού ελληνικού χρέους. Παράλληλα δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας Bild θέλει τον πρόεδρο της Deutsche Bank και πρόεδρο της IIF Γιόζεφ Ακερμαν να βρίσκεται σε διαβουλεύσεις για εθελοντικό «κούρεμα» μέχρι 50%. Συγκεκριμένα, η γερμανική εφημερίδα Bild δημοσίευσε την Κυριακή, πληροφορίες από οικονομικούς και κυβερνητικούς κύκλους -όπως σημειώνει- βάσει των οποίων ο Γιόζεφ Ακερμαν έχει αναλάβει κεντρικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για την απομείωση του ελληνικού χρέους. Ενδεχόμενο κούρεμα του ελληνικού χρέους θα ήταν για τη Γερμανία η φθηνότερη λύση από τη συνέχιση των πακέτων διάσωσης, εκτιμά το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Μελετών, DIW.
Από την άλλη πλευρά οι ευρωπαίοι, σχεδιάζουν αυστηρότερα stress tests, με σκοπό να προετοιμάσουν τις τράπεζες για να αντέξουν ένα μεγαλύτερο κούρεμα. Όπως αποκάλυψαν οι Financial Times, η εποπτική αρχή του κλάδου, European Banking Authority, θα δώσει στις τράπεζες έξι έως εννέα μήνες, για να φέρουν το core tier 1 τους τουλάχιστον στο 9%. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα αναγκαστούν να αντλήσουν νέα κεφάλαια σε μια περίοδο που η ικανότητά τους να κάνουν κάτι τέτοιο είναι τουλάχιστον αμφίβολη. Όσες τράπεζες δεν μπορέσουν να αντλήσουν κεφάλαια από την αγορά, θα αναγκαστούν να ζητήσουν κρατική βοήθεια. Με αντάλλαγμα, βέβαια, τη μερική κρατικοποίησή τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Aντάρτικο τραπεζών
Ο διευθύνων σύμβουλος της Deutsche Bank, Ζόζεφ Άκερμαν, έσπευσε να εκφράσει τη δυσαρέσκεια του κλάδου απέναντι στα σχέδια αυτά. «Η Deutsche Bank θα κάνει τα πάντα ώστε και πάλι (όπως και το 2008) να μην χρειαστεί κρατικά κεφάλαια», είπε. Πρόσθεσε, βέβαια, ότι αυτό ενδέχεται να σημάνει τη συρρίκνωση του ισολογισμού της τράπεζας, μέσω της εξόδου από δραστηριότητες που δεν είναι στρατηγικής σημασίας. Και, κυρίως, μέσω της μείωσης των χορηγήσεων.
Επίσης σύσσωμο το γερμανικό τραπεζικό σύστημα ένωσε τις δυνάμεις του για να αντισταθεί στην υποχρεωτική ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Με μία οργισμένη επιστολή προς τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, οι πέντε τραπεζικές ενώσεις της χώρας απαιτούν η όποια εκτίμηση για τους κινδύνους στις ευρωπαϊκές τράπεζες να μη βασιστεί στις τρέχουσες αντιλήψεις για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και να μην εφαρμόζει τις ρυθμίσεις της Βασιλείας ΙΙΙ που έχει προγραμματιστεί να τεθούν σε ισχύ μόνο μετά το 2019. «Δεν μπορεί να είναι προς το συμφέρον της σταθεροποίησης στις αγορές να κατασκευάζεται μια φανταστική αδυναμία στην ευρωπαϊκή τραπεζική βιομηχανία μέσω της τεχνητής αυστηροποίησης των κεφαλαιακών απαιτήσεων», σύμφωνα με την επιστολή.
Οι τραπεζίτες δηλώνουν ότι δεν υπάρχει σχεδόν καμία προοπτική άντλησης νέων κεφαλαίων από τους επενδυτές, δεδομένου πως οι επενδυτές φοβούνται να δεσμευθούν σε νέες ενέσεις κεφαλαίων, γνωρίζοντας ότι τα χρήματά τους μπορεί απλώς να απορροφηθούν από τις απομειώσεις κρατικών ομολόγων. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Credit Suisse, οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα πρέπει να αντλήσουν νέα κεφάλαια συνολικού ύψους 220 δισ. ευρώ, προκειμένου να φέρουν το core tier 1 στο 9%. Η Goldman Sachs υπολογίζει τις ανάγκες ακόμα υψηλότερα, στα 298 δισ. ευρώ.
Από την πλευρά τους οικονομολόγοι και αναλυτές προειδοποιούν πως η στρατηγική «συρρίκνωσης» των τραπεζών είναι πιθανόν να αποδειχθεί αμφιλεγόμενη μεταξύ των πολιτικών και των ρυθμιστών αρχών, αν καταλήξει σε λιγότερο δανεισμό προς τους πελάτες, διακυβεύοντας την ήδη εύθραυστη οικονομία της ευρωζώνης, προειδοποιούν οι αναλυτές.
Στο στόχαστρο των οίκων αξιλόγησης
Και ενώ η ανακεφαλαιοποίηση έχει οδηγήσει στην κόψη του ξυραφιού τις σχέσεις πολιτικών και τραπεζιτών, οι οίκοι αξιολόγησης συνεχίζουν τα χτυπήματα στο χρηματοοικονομικό κλάδο. Την Παρασκευή το βράδυ η Standard & Poor΄s προχώρησε στην υποβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας της BNP Paribas σε "AA-" από"AA." Ο οίκος στην ανακοίνωσή του αναφέρει πως οι οικονομικές προοπτικές για την Ευρώπη έχουν επιδεινωθεί, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών οικονομιών στις οποίες οι γαλλικές τράπεζες έχουν σημαντική έκθεση. Τέλος, η S&P προβλέπει μείωση των κερδών λόγω του υψηλότερου κόστους χρηματοδότησης. Είχε προηγηθεί λίγες ώρες πριν το καμπανάκι της Fitch στις Deutsche Bank, Credit Suisse, BNP Paribas, Societe Generale και Barclays, τις οποίες ο οίκος έθεσε υπό παρακολούθηση για πιθανή. Σημειώνεται ότι η Fitch προχώρησε και στην υποβάθμιση των βρετανικών Lloyds Banking Group και Royal Bank of Scotland Group σε "Α" από "ΑΑ-".
